Macaristan Gezi Rehberi

PEÇ (PÉCS)

 

Szchényi Meydanı

Szchényi Meydanı

5 Eylül 2020

Resmi programımızın bir parçası olarak Budapeşte’nin 200 km güneyindeki Peç şehrine, oradan da Zigetvar’a gidip aynı günün akşamı Budapeşte’ye geri döndük. Peç’teki toplantımız sonrasında şehrin önemli yerlerini ziyaret ettik.

Gazi Kasım Paşa Camii

Gazi Kasım Paşa Camii

Peç 140 bin nüfusuyla orta boy bir şehir. Bizim ziyaret ettiğimiz 2010 yılında İstanbul ve Almanya’nın Essen şehirleriyle birlikte Avrupa Kültür Başkenti olmasının hareketliliğini yaşıyordu. Şehirde farklı dönemlerin etkileri ile birlikte 140 yılı aşkın Osmanlı hâkimiyetinin izlerini görmek mümkün. Osmanlı bu şehre Hırvatça ismini esas alarak “Peçuy” demiş.

Peç'in merkezindeki Szchényi Meydanı

Peç’in merkezindeki Szchényi Meydanı

Kentin en merkezi yeri, 19. asırda yaşamış Kont István Szchényi’nin adını taşıyan Szchényi Meydanı (Széchenyi tér). Meydanın orta yerinde Teslis Anıtı ile bir kenarında 15. yüzyılın Macar kahramanlarından János Hunyadi’nin at üzerindeki heykeli yer alıyor. Meydanın etrafında Belediye Binası, müze ve çeşitli resmi kurumların binaları sıralanmış.

Gazi Kasım Paşa Camii’nin mihrabı

Gazi Kasım Paşa Camii’nin mihrabı

Ama meydandaki en dikkat çekici yapı, Peç’e yolu düşenlerin mutlaka ziyaret etmesi gereken Gazi Kasım Paşa Camii (Gázi Kászim pasa dzsámija). Kanuni döneminde, önce Mohaç ve Peç’te Mirliva, daha sonra Budin ve Temeşvar’da Beylerbeyi olan Kasım Paşa tarafından yaptırılmış. Cami yapılırken aynı yerde bulunan kilise yıktırılarak onun taşları da kullanılmış. Peç Osmanlı’nın elinden çıktıktan sonra cami kiliseye çevrilmiş, minaresi ise yıkılmış. Kilise olarak kullanılmak üzere bir tarafına genişçe bir ekleme yapılmış ama orijinal taş duvarları, pencereleri ve kubbesiyle cami görüntüsü yerli yerinde duruyor.

Sevgililerin kilit takma geleneğine Peç'te de rastladık

Sevgililerin kilit takma geleneğine Peç’te de rastladık

Macarların Osmanlı eserlerini korunmasında gösterdikleri inceliğin ilginç örneklerini bu camide görmek mümkün. Mesela caminin alemi muhafaza edilmiş ama hilalin üzerine aynı ebatlarda bir de haç yerleştirilmiş. İç mekânlarda da İslami sembollerin bazıları korunmuş. Caminin içinde sağa sola haçlar, heykeller, ikonalar yerleştirilmiş fakat cami görüntüsünü yok edecek esaslı değişiklikler yapılmamış. Mihraptaki Kelime-i Tevhid aynen duruyor. Duvarda asılı mermer bir kitabeye besmelenin orijinali ile Fatiha Suresi’nin Macarca meali kazınmış.

Yakovalı Hasan Paşa Camii

Yakovalı Hasan Paşa Camii

Buraya kısa bir yürüme mesafesinde bir başka cami var: Yakovalı Hasan Paşa Camii (Jakováli Hasszán Pasa dzsámija). Gazi Kasım Paşa Camii gibi 16. yüzyılın ikinci yarısında inşa edilmiş olmakla birlikte, ondan farklı olarak burası günümüzde cami olarak ibadete açık. Minaresi de orijinal haliyle ayakta. Bu caminin sorunu, bitişiğine inşa edilmiş bulunan binaların arasına sıkışmış halde olması. Caminin giriş kısmında küçük çaplı bir de İslami eserler sergisi oluşturulmuş. Peç’te bulunan bir diğer Türk eseri de kim olduğuna dair bilgi bulunmayan bir zata ait İdris Baba Türbesi. Türbe ziyarete açıkmış ama bizim gitme fırsatımız olmadı.

Peç Katedrali

Peç Katedrali

Peç’teki önemli duraklar sadece cami ve türbe gibi İslamiyet’e dair yerlerden ibaretmiş gibi bir hissiyata sebebiyet vermek istemeyiz. Şehrin başka cazibe noktaları da var şüphesiz. Kısaca Peç Katedrali (Pécs székesegyház) olarak da adlandırılan Aziz Peter ve Aziz Paul Katedrali (Szent Péter és Szent Pál Székesegyház), görülmesi gereken bir diğer eser. Burası, geçmişi Roma dönemine kadar uzanan ve zaman içerisinde yenilenen bir kilisenin arazisine inşa edilmiş. Bu Katolik mabedinin ana gövdesi 11. yüzyılda inşa edilse de, son şekli 19. yüzyılda verilmiş. Dış görünümü oldukça etkileyici ama içindeki süslemeler çok daha yüksek bir sanatın ürünü.

0 Yorum

Bir İçerik Gönder

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir