Fransa Gezi Rehberi

Romantizm denince…

FRANSA

15 Mayıs 2021

Fransa, konumlandığı Atlas Okyanusu ile Akdeniz’in arasındaki coğrafyadan tarihin akışına asırlardır kayda değer etkilerde bulunmuş bir ülke. Bir taraftan bu fiziksel coğrafyaya sıkışıp kalmayı kabullenmeyip dünyanın dört bir tarafına bilfiil giderek, diğer taraftan yaşadığı tecrübeleri sınırlarının dışına taşırarak başka ülkelerin kaderine tesir etmek suretiyle…

Eyfel Kulesi

Eyfel Kulesi

Fransa’nın bu özellikleri, bizim tarihimizi de doğrudan ilgilendirir mahiyette. İlk ciddi karşılaşmamız Haçlı seferleri münasebetiyle olsa da, iki devlet arasındaki asıl temaslar Kanuni döneminde başlıyor. Sonra da hep devam ediyor, ama genellikle karşı saflarda. Kuzey Afrika ve Ortadoğu’daki Osmanlı topraklarının bir bölümünü ele geçirdikleri gibi, I. Dünya Savaşı’nda bizi mağlup edip Anadolu’yu üleşen işgalciler arasında yerlerini alıyorlar. Biz Anadolu’nun güneyindeki topraklarımızı Fransız işgalinden 1921’de kurtarsak da, yanı başımızdaki eski Osmanlı toprakları olan Suriye ve Lübnan 1946’ya kadar Fransız yönetimi altında kalıyor.

Strazburg'un Küçük Fransa bölgesi

Strazburg’un Küçük Fransa bölgesi

Tabii burası işin bize dönük yüzü. Fransa’nın dünya üzerindeki yayılmacı ve sömürgeci politikası çok geniş coğrafyaları kapsıyor. Afrika’dan Okyanusya’ya, Kuzey Amerika’dan Güney Amerika’ya kadar dünyanın birbiriyle alakasız coğrafyalarında çok sayıda sömürge yönetimi kuruyorlar. Eski sömürgelerinin bazıları bugün doğrudan Fransa toprağı. Fransızlar buralara “Denizaşırı İller” diyor ve genellikle farklı yöntemlerle idare ediyorlar.

Güney Amerika kıtasındaki Fransa toprağı: Fransız Guyanası

Güney Amerika kıtasındaki Fransa toprağı: Fransız Guyanası

Fransız kolonyalizminin en tipik neticesi olarak eski sömürgelerde bugün halâ Fransızca yaygın olarak konuşuluyor. Kuzey ve Batı Afrika ülkelerinin birçoğunda Fransızca resmi dil olarak kullanılıyor.

Paris'in Montmartre Tepesi'nde Kutsal Kalp, yani Sacré-Cœur Bazilikası

Paris’in Montmartre Tepesi’nde Kutsal Kalp, yani Sacré-Cœur Bazilikası

Fransa’nın kendi tarihi tecrübesi içerisinde yaşanmakla birlikte başka toplumları da etkileyen diğer konulara gelince, bunlar ağırlıklı olarak devlet felsefesi, kamu yönetimi, hukuk, demokrasi gibi alanlarla ilgili. Fransa’nın monarşiden cumhuriyete geçiş süreci, Fransız İhtilali etrafında oluşan birikim ve “yarı başkanlık” sisteminin kabulü gibi ülke deneyimleri, Türkiye dâhil birçok ülkeyi derinden etkilemiş.

Kraliyet Adası'nda mahkumların kazdığı taş ocağı şimdilerde timsahlara yurt olmuş...

Kraliyet Adası’nda mahkumların kazdığı taş ocağı şimdilerde timsahlara yurt olmuş…

Osmanlı döneminden itibaren Türk idare sisteminin kural ve kurumlarıyla birlikte büyük ölçüde Fransa’dan alındığı biliniyor. Gerçi Fransızların bu kurumların bazılarını geçmişte bizden ithal ettiklerini söylemek mümkünse de, bütün bu parçaları modern bir yorumla birleştirerek topyekûn bir devlet sistemi oluşturma becerisi onlara ait.

Strazburg yakınlarındaki Colmar'da tarihi Pfister Evi

Strazburg yakınlarındaki Colmar’da tarihi Pfister Evi

Buradan Fransız sisteminin insan hak ve hürriyetlerini el üstünde tutan örnek bir demokrasi olduğu anlamı çıkarılmasın. Tarih boyunca işgal ettikleri topraklarda kan ve gözyaşı eksik olmamış. Benzer şekilde kendi sınırlarında despotik yönetimler, Jakobenizm gibi tecrübeler yaşamışlar, giyotine epeyce mesai yaptırmışlar. Bugün bulundukları yerin de ideal bir seviye olmadığı biliniyor. Buna mukabil, Fransa öyle ya da böyle, bugün dünyanın en büyük 6. ekonomisi. Avrupa Birliği’nin lokomotiflerinden biri. Kişi başı milli gelir 50 bin dolara yaklaşıyor.

Paris Büyük Camii

Paris Büyük Camii

67 milyonluk kitle içerisinde çoğu Kuzey Afrika ülkelerinden olmak üzere 8,5 milyon civarında Afrika kökenli insan var. 800 bine yakın da Türk vatandaşı. Türklerin yaklaşık yarısı aynı zamanda Fransız vatandaşı. Buradan anlaşılacağı üzere Fransa’da büyük bir Müslüman nüfus yaşıyor. Paris’te Mağrib mimarisiyle inşa edilmiş Paris Büyük Camii (Grande Mosquée de Paris) özellikle Cuma namazlarında dolup taşıyor.

Fransız Guyanası'nın Kraliyet Adası'nda mahkumların konduğu hücrelerin ana girişi

Fransız Guyanası’nın Kraliyet Adası’nda mahkumların konduğu hücrelerin ana girişi

Turistik açıdan baktığımızda Fransa bütün taleplere cevap verebilecek bir ülke. Denizi, dağları, gölleri, nehirleri… kısacası harika doğası var. Yazı ayrı, kışı ayrı güzel. Tarihsel, sanatsal, kültürel eserler yönünden müthiş zengin. Özetle ne arasanız var. Bu yüzden Dünya Turizm Örgütü verilerine göre yılda 90 milyonu bulan sayıda turist ile dünyanın en fazla turist çeken ülkesi.

Strazburg'da Küçük Fransa bölgesi sanki bir masal diyarı...

Strazburg’da Küçük Fransa bölgesi sanki bir masal diyarı…

Fransızların bildiği halde İngilizce konuşmaktan kaçındığına dair yaygın bir kanaat var. Bu konuda herkesin farklı tecrübeleri olabilir ama doğrusu ben seyahatlerimde bu yönde bir sorun yaşamadım. İngilizce bilmediği için karşılık veremeyenler olabilir ama bugüne kadar bende İngilizce bildiği halde konuşmadığı kanaati uyandıran kimseye rastlamadım. Tabii bu örnek, İngilizlerle aralarında bazen gerçekten çok keskin, bazen de espri düzeyinde bir rekabet olduğu gerçeğini ortadan kaldırmıyor.

Meşhur Zafer Takı'nın daha küçük bir örneği olan Carrousel Zafer Takı

Meşhur Zafer Takı’nın daha küçük bir örneği olan Carrousel Zafer Takı

Bu mevzu ile bir parça ilgili iki örnek vereyim. İlki İngiliz-Fransız ortak yapımı olan Concorde uçağının isimlendirilmesi ile alakalı. İngilizler bu ismin “Concord”, Fransızlar ise “Concorde” şeklinde olması konusunda uzun süre cebelleştiler. Sonunda bir şekilde Fransızca versiyonu kabul edildi. Yani fazladan “e” harfi olan.

Ressamlar Tepesi'nde ressamlar hem çiziyor, hem de çizdiklerini satıyor

Ressamlar Tepesi’nde ressamlar hem çiziyor, hem de çizdiklerini satıyor

Diğer örnek İngiltere ile Fransa’nın arasındaki denizin adlandırılmasına dair. İngilizler buraya “İngiliz Kanalı” (British Channel) derken Fransızlar Türkçe’de de kullandığımız “Manş Denizi”ni (La Manche) kullanıyor. Bu konuda ortak bir nokta yok, herkes bildiği gibi söylüyor.

Fransız Guyanası'ndaki Uzay Merkezi'nde

Fransız Guyanası’ndaki Uzay Merkezi’nde

Fransa benim bugüne kadar sayıca en fazla giriş-çıkış yaptığım ülke. Turistik olarak da gidişlerim oldu ama daha çok resmi toplantılar için gittim. Paris’te defalarca bulundum fakat en sık gittiğim şehri Strazburg oldu. Strazburg’dan Almanya’nın bazı şehirlerine de geçtim. Bir de Fransa’nın Güney Amerika kıtasındaki toprağı olan Fransız Guyanası’na gitme imkânım oldu. Bütün bu yerlere dair bilgi ve değerlendirmelerimi kendi bölümlerinde ilginize sunuyorum.

*******************

Fransa’ya dair bu genel girişten sonra PARİS, STRAZBURG (STRASBOURG) ve FRANSIZ GUYANASI yazılarım için tıklayın. 

2 Yorumlar

  1. Âlim Barut

    Eline, diline kalemine sağlık… Yine bir memleketi objektifimizden ve kaleminizden tanıma imkanı oldu.
    Her zamanki gibi teşekkür ediyorum.

    Yanıtla
    • GezmeKeyfi

      Ben teşekkür ederim. Gerçi Fransa’daki Yozgatlılardan bahsetmedim. ? Selamlar…

      Yanıtla

Bir İçerik Gönder

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir