Yunanistan Gezi Rehberi

SAKIZ ADASI

 

 

Sakız Adası'nın Pirgi Köyü

Sakız Adası’nın Pirgi Köyü

27 Mart 2021

Yunanistan’ın Ege’deki en büyük adalarından biri olan Sakız, Türkiye topraklarına çok yakın bir konumda. Çeşme’ye en yakın noktası sadece 5 km uzaklıkta. Çeşme Limanı ile Sakız Limanı arasındaki mesafe ise 15 km civarında. İki liman arasında sürekli feribot seferleri var. Deniz yoluyla gidenlerin Schengen vizesi ile yorulmalarına gerek kalmıyor, diğer Yunan adalarında olduğu gibi burada da kapıdan vize alınabiliyor.

Sakız Kalesi'nin giriş kapısında...

Sakız Kalesi’nin giriş kapısında…

Biz 2014 yılında İzmir civarında bulunduğumuz sırada fırsatı değerlendirerek Sakız Adası’na günübirlik bir seyahat yaptık. Dostlarımızın ayarladığı özel bir tekne ile gidip döndük.

Vitrinlerde Türkçe yazılar...

Vitrinlerde Türkçe yazılar…

Gittiğimiz dönemde Yunanistan ekonomik krizin zirve yaptığı günlerden geçiyordu. Bu yüzden Türk turistlere neredeyse “kurtarıcı” gözüyle bakılıyordu. Her yerde Türkçe yazılar göze çarpıyordu. Hatta bazı esnaf o dönemde Türkçe öğrenmişti.

Osmanlı eseri çeşme ve gölgesinde dinlenen temizlik işçisi

Osmanlı eseri çeşme ve gölgesinde dinlenen temizlik işçisi

Sakız Adası’nı özel kılan şey, dünyadaki  “damla sakızı” üretiminin tamamına yakınının bu adada gerçekleşiyor olması. Çeşme taraflarında da sakız ağaçları yetişiyor, ama verim az ve kalite düşük olduğu için üretimi ekonomik değil. Sakız gıda, kozmetik ve ilaç sanayinde yoğun olarak kullanılıyor.

Sakız ağaçlarının dibine konulan beyaz toz, sakız damlalarının temiz bir şekilde toplanmasını kolaylaştırıyor...

Sakız ağaçlarının dibine konulan kireçli beyaz toprak, sakız damlalarının temiz bir şekilde toplanmasını kolaylaştırıyor…

Sakız Adası’nda 1-1,5 milyon sakız ağacı varmış. Bir ağaçtan yılda ancak 300 gram kadar sakız alınabiliyor. Kıt kaynak ve rekabetsiz ortam söz konusu olunca kilosu 250-300 Euro’ya alıcı buluyormuş.

Mesta Köyü'nde Ortaçağ'dan miras yapılaşma

Mesta Köyü’nde Ortaçağ’dan miras yapılaşma

Yunanların “mastika” dediği damla sakızı böylesine “stratejik” bir ürün olunca, Sakız Adası’nda yaşayıp sakız üretimiyle uğraşan ailelere Yunan devleti önemli desteklerde bulunuyor. Bu destekler sadece sakızın üretimine yönelik değil. Sakız üretimi yoğun işçilik gerektirdiğinden çoğunlukla bütün ailenin meşgul olmasına ihtiyaç oluyor. Bu yüzden ailelerin geçimi ve çocukların eğitim giderlerine yönelik devlet yardımları da söz konusu.

Ağaçtaki çiziklerden süzülen sakız damlaları

Ağaçtaki çiziklerden süzülen sakız damlaları

Sakız Adası’na sırf denize girmek için değil de adayı yeterince tanımak için gidenlerin bir rehberle gezmesinde fayda var. Adada bizim rehberliğimizi yapan kişi, Yunanlı bir kadınla evlenip buraya yerleşen bir Türk idi. Kendileri de sakız ağaçlarıyla meşgul oldukları için bize sakız üretimine dair detaylı bilgileri bizzat ağaçların başında ve ilk ağızdan vermiş oldu. Köylere dair ilginç bilgileri de…

Sakız'ın çarşıları

Sakız’ın çarşıları

Sakız Adası’na Yunanca’da Hios (Χίος) deniyor. Adanın aynı adla anılan merkezi, Anadolu’da orta büyüklükteki bir ilçe merkezini andırıyor. Görülecek yerleri arasında Sakız Kalesi’nin yanı sıra bazı kiliseler ve bir kısmı Osmanlı’dan kalan çeşitli tarihi eserler bulunuyor. Tabii bir de küçük alışverişler için çarşısı gezilebilir. Çarşıda özellikle damla sakızının kullanıldığı ürünler revaçta.

Yol kenarında bu tür "şapel"lerden varsa orada meydana gelen kazada birileri ölmüş demektir

Yol kenarında bu tür “şapel”lerden varsa orada meydana gelen kazada birileri ölmüş demektir

Merkezin dışına çıkınca daracık ve kıvrım kıvrım yollar karşılıyor sizi. Yollar böyle olunca sık sık trafik kazaları yaşanıyormuş. Özellikle çok fazla ölümlü motosiklet kazası meydana geliyormuş. Bazı noktalarda daha önceden yaşanan kazalarda hayatını kaybedenler için inşa edilmiş “şapel” tarzı küçük yapılara rastlıyorsunuz. Bunların benzerlerini İtalya ve İspanya’da da görmüştüm. Adanın çeşitli bölgelerinde denize girilebilecek plaj ya da sakin koylardan çok sayıda var.

Sakız'ın köylerinden biri

Sakız’ın köylerinden biri

Sakız Adası’nı tanıyabilmek ve tadını alabilmek için mutlaka köylerinin ziyaret edilmesi gerekiyor. Birçok köy kendine has özellikleriyle diğerlerinden ayrılıyor. Bu köylerin halkından olup ABD ve çeşitli Avrupa ülkelerine yerleşmiş olan hali vakti yerinde aileler yılın belli dönemlerini kendi köylerindeki baba ocağında geçiriyorlarmış. Kendileri de, çocukları da buradan kopmuyorlarmış bir başka deyişle.

Pirgi Köyü'nde  kurutulan domatesler

Pirgi Köyü’nde kurutulan domatesler

Biz kısa ziyaretimizde adanın güney tarafındaki köylerden dördünü gezme fırsatı bulduk. Bunlardan Armolia, seramik yapımı ile ön plana çıkmış bir köy. Dükkânlarda seramikten mamul çok çeşitli hediyelik eşya satılıyor.

Pirgi Köyünde bütün evlerin duvarları bu şekilde işlemeli

Pirgi Köyü’nde bütün evlerin duvarları bu şekilde işlemeli

Pirgi Köyü, evlerinin duvarlarındaki işlemelerle şöhret bulmuş. Hemen hemen her evin dış cephesi birbirinden farklı siyah-beyaz desenlerle bezenmiş.

Kristof Kolomb'un yaşadığı iddia edilen evin kapısındaki arma

Kristof Kolomb’un yaşadığı iddia edilen evin kapısındaki arma

Kristof Kolomb’un bu köyde doğduğu veya sonradan bu köye gelip bir süre yaşadığı gibi rivayetler ortalarda dolaşsa da bunun turistleri çekmeye yönelik bir “yemleme” olduğu kanaatindeyim.

Mesta Köyü'nün daracık sokakları...

Mesta Köyü’nün daracık sokakları…

Köyler içerisinde en etkileyici olanı Mesta. Beşgen şeklinde inşa edilmiş kale surları içerisinde birbirine bitişik evlerden oluşuyor. Daracık sokaklar ve kemerlerle birbirlerine bağlanmış evler, Ortaçağ şartlarında köyün savunulması için gerekli görülmüş. Bir saldırı anında surdaki kapılar kapatılarak dış dünyayla irtibat kesilecek, ama gerektiğinde içeride bir evden öbürüne geçilebilecek. Günümüzdeki anlamı ise oldukça iyi korunmuş turistik bir mekân ve günlük hayatın devam ettiği özgün bir köy.

Sakız'da Metropolitan Katedrali

Sakız’da Metropolitan Katedrali

Son durağımız olan Lithi Köyü ise geleneksel yönünden ziyade plajı ve yeme-içme mekânları ile ön plana çıkan bir yer. Haliyle burada yemeğimizi yedikten sonra dönüş yolculuğu için Sakız’ın merkezine doğru yola koyulduk.

2 Yorumlar

  1. Halil Severcan

    Günümüz evliya Çelebisi gibisin çok da başarılısın Rabbim yaşama azmini ve sağlığını daim eylesin.

    Yanıtla
    • GezmeKeyfi

      Çok teşekkürler Halil Abi. Ah şu pandeminin gözü kör olsun ?

      Yanıtla

Bir İçerik Gönder

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir