Endülüs Gezi Rehberi

GRANADA (GIRNATA)

 

 

Elhamra Sarayı

Elhamra Sarayı

5 Eylül 2020

Endülüs bölgesinin tamamında Müslüman hâkimiyetinin ve Mağrib kültürünün belirgin etkilerini her fırsatta görmek mümkün. Granada’da bu etkiyi gözlemleyebileceğiniz çok sayıda mekân ve semt var. Bunların başında Elhamra Sarayı geliyor ki, burası özel ilgiyi ziyadesiyle hak ettiği için biraz sonraya bırakıyorum. Görsellik bakımından Elhamra’dan sonra gelen Granada Katedrali, şehrin bugün en merkezi yerinde bulunuyor. Kurtuba ve Sevilla’daki Katedrallerden farklı olarak camiden dönüştürülmeyen, doğrudan katedral olarak inşa edilen bu yapı, Granada’ya gidenlerin mutlaka görmesi gereken bir eser. Özellikle iç bölümlerinde yüksek bir sanat ve estetik gözleniyor.

Granada Katedrali'nin içi

Granada Katedrali’nin içi

Arap Baharat Pazarı (La Alcaiceria) gerek mimari tarz, gerekse satılan şeyler bakımından örneklerine İslâm coğrafyasında sıklıkla rastladığımız, görünümüyle kendinizi Kuzey Afrika’daymış hissine kaptıracağınız bir yer. Satılan malların büyük bölümünün Mağrib’den gelmesinin yanı sıra, dükkân sahiplerinin çoğunun Mağrib kökenli olması da dikkat çekiyor.

Arap Baharat Pazarı

Arap Baharat Pazarı

Bir derkenar notu olarak paylaşmak isterim ki, “Alcaiceria” kelimesinin “El-Kayseriye” şeklinde telaffuz edilmesi bir Kayserili olarak dikkatimi celbetti. Kuzey Irak’taki Erbil şehrinin tarihi “Kayseri Çarşısı” ile Granada’daki “El-Kayseriye” çarşısı arasındaki isim benzerliği tesadüf olmasa gerek. Acaba ticaret yapılan bu iki yer, ticaret kültürüyle maruf Kayseri’nin adıyla mı anılmaktadır, yoksa bizim Kayseri gibi diğerlerinin “Sezarın/Kralın şehri” ismini hak edecek bir geçmişleri mi vardır, araştırılması lazım. 

Albaicin mahallesi

Albaicin mahallesi

Granada’nın merkezinde bulunan ve size Kuzey Afrika’daki bir şehirde bulunduğunuz hissini veren Albaicin (Albayzin) mahallesi ağırlıklı olarak Müslümanların yaşadığı ve ticaret yaptığı bir semt. Dükkânlar yine Kuzey Afrika menşeli mallarla dolu; Arapça tabelalar vitrinleri süslüyor; gelip geçerken Arapça konuşan çok sayıda insana rastlıyorsunuz. Helâl yemek sunan restoranlar da cabası. Albaicin’de ibadete açık iki adet de cami bulunuyor. 

Elhamra'dan Sacromonte mahallesinin görünümü

Elhamra’dan Sacromonte mahallesinin görünümü

Albaicin’e bitişik bir mahalle olan Sacromonte ise yoğunlukla çingenelerin yaşadığı bir bölge. Gündüz saatlerinde yürürken son derece sakin gördüğümüz bu semtte pek çok ev ya da salon, akşamları geleneksel Flamenko gösterilerinin semt sakinlerince sahnelendiği mekânlara dönüşüyormuş. Sacromonte’nin bittiği noktalardan Elhamra Sarayı’nı görmek ve güzel fotoğraflar çekmek mümkün.

Granada'nın sembolü "nar"

Granada’nın sembolü “nar”

Granada kendisine sembol olarak “nar”ı seçmiş. Belediyenin ambleminin nar olmasının yanı sıra, şehrin her yerinde evlerin, konakların numara levhalarından park yapılmaz bariyerlerine kadar birçok yerde nar figürleri kullanılmış. “Nar”ın Batı dillerindeki karşılıklarında “Granada” kelimesinin kullanılması bu şehirle bu meyve arasındaki ilişkiyi ortaya koyar mahiyettedir: İspanyolca’da “granada”, Fransızca’da “granade”, İngilizce’de “pomegranate”, Almanca’da “granatapfel”, İtalyanca’da “melagrana”…

Elhamra Sarayı’ndan bir görünüm

Elhamra Sarayı’ndan bir görünüm

ELHAMRA SARAYI

Endülüs seyahatinin zirve mekânı hiç şüphesiz Elhamra Sarayı. İngilizlerin “jewel in the crown (taç’taki mücevher)” dedikleri türden. Elhamra Sarayı’nın dâhil olmadığı bir Endülüs gezisini hiç yapılmamış saysak yeridir. Sarayın korunabilmesi amacıyla her gün belli sayıda ziyaretçi kabul ediliyor. Bize bu sayının günlük 8 bin olduğu söylendi. Kulağa yüksekmiş gibi gelse de, Sarayın gördüğü rağbet karşısında bu sayı bile oldukça yetersiz kalıyor. Elhamra içerisinde Nasrid Sarayı çok daha yüksek bir hassasiyetle korunduğu için oraya her yarım saatte bir sadece 300 kişinin girmesine müsaade ediliyor. Bilet satışları da buna göre planlanıyor.

Elhamra Sarayı’ndan bir görünüm

Elhamra Sarayı’ndan bir görünüm

Bu vesileyle Elhamra Sarayı biletleri konusunda bir bilgilendirme yapmakta fayda var. Biletlerin tamamı artık internet üzerinden satılıyor. Saray girişindeki ofis, önceden bastırmamışsanız biletinizin basımını yapıyor, bir de iptal edilen son derece sınırlı sayıdaki biletleri satıyor. Sarayın girişindeki satış ofisinden bilet alınabileceğine dair internette dolaşan bilgiler artık geçerliliğini yitirmiş durumda. Bu yüzden Elhamra Sarayını gezecek olanların biletlerini çok önceden internetten almaları gerekiyor.

Generalife’tan bir görünüm

Generalife’tan bir görünüm

İspanya’ya gidişimizden yaklaşık bir ay önce bilet satışının yapıldığı sayfayı kontrol etmiş, ancak henüz bütün planlamalarımız yapılmadığı için bilet almamıştım. Gidişimize birkaç gün kala bilet almak istediğimde ise artık biletlerin tükendiğini gördüm. Bunun üzerine internetten araştırma yaptım ve daha önce bu tecrübeyi yaşamış insanların yazdıklarını okudum. Buna göre sabah erken gidilirse Elhamra Sarayının girişindeki ofisten bilet almak mümkündü. Bunun üzerine biz de gittiğimiz günü takip eden sabah çok erken saatlerde sarayın giriş kapısına gittik ve bizim gibi düşünen başkaları ile birlikte sıraya girdik. Fakat ofisin açılış saatinde gelen bir görevli artık ofisten bilet satışı yapılmadığını, bütün satışların internet sitesinden yapıldığını, orada beklememizin bir faydası olmadığını, bunun yerine zaman zaman iptaller olduğu için interneti kontrol etmemizin faydalı olacağını söyleyince çaresiz bilet alamadan eve döndük.

Nasrid Sarayı'ndaki ince işçilik

Nasrid Sarayı’ndaki ince işçilik

Elhamra biletimiz olmayınca Granada programımızı bir gün kısaltıp ikinci durağımız olan Kurtuba’ya geçtik. Bu arada her fırsatta interneti kontrol ettik. Kurtuba’dan ayrılacağımız dakikalarda yaptığımız kontrolde nihayet dönüşümüzden bir gün öncesi için bilet bulup derhal aldık. Aksi takdirde Endülüs’e gittiğimiz halde Elhamra Sarayını gezememe durumunda kalacaktık. Bunun üzerine programımızı revize ederek Malaga’da kalacağımız süreyi iki günden üç güne çıkardık. Böylece Malaga’da konakladığımız günlerden birinde 140 km mesafedeki Granada’ya gidip Elhamra Sarayı’nı gezerek o günün akşamı geri döndük. Bize bütün bu esnekliği sağlayan şey, bir taraftan konaklayacağımız yeri son güne kadar ayarlayabilmemiz, diğer taraftan elimizin altında bir aracımızın bulunması idi. 

Nasrid Sarayı'nın içerisindeki Aslanlı Salon

Nasrid Sarayı’nın içerisindeki Aslanlı Salon

Elhamra, “saray” kelimesinin çağrıştırdığı gibi tek bir saray binasından ibaret değil. Farklı tarihsel dönemlerde yapılmış, çok geniş alanı kaplayan binalar ve bahçelerden müteşekkil bir kompleks. Elhamra biletleri de sarayın tamamını kapsayacak şekilde, yani “hepsi dâhil” alınabildiği gibi, bazı bölümlerini hariç tutup sadece gezeceğiniz bölümler için alınabiliyor. Buna göre de fiyatlandırılıyor. Diğer bölümler için biletinizin geçerli olduğu gün içerisinde herhangi bir saat tahdidi yok, ama Nasrid Sarayı için yarım saatlik dilimler halinde randevu veriliyor. Buradan Nasrid Sarayı’nı gezmek için sadece yarım saatinizin bulunduğu sonucu çıkmasın. Her yarım saatte bir, randevusu olan belli sayıda insan sıkı güvenlik kontrolü altında içeriye alınıyor. Ama içeri girdikten sonra süre tahdidi yok. Elhamra Kompleksi’nin tamamını gezmek için genellikle 4 saatlik bir sürenin yeteceği söylense de, meraklı misafirlerin bütün günü sıkılmadan burada geçirmesi mümkün. 

“Ve Lâ Galibe İllallah” sözü her yere işlenmiş

“Ve Lâ Galibe İllallah” sözü her yere işlenmiş

Elhamra Sarayı’nın en görkemli bölümü Nasrid Sarayı. İç içe geçmiş bölümler, salonlar, odalar, avlular ve bahçelerden oluşan bir estetik abidesi burası. Bütün bu mekânlarda sanatın en ince ve en muhteşem örneklerini görmek mümkün. Mağrib mimarisi, süsleme sanatı ve hüsn-ü hattın en güzel numuneleri, taşın oya gibi işlendiği duvarlar ve tavanlar insanı hayrete düşürecek cinsten. Sarayın her yerini taşa nakşedilmiş “Ve Lâ Galibe İllallah” sözü süslüyor. Elhamra’nın alamet-i farikası olan bu veciz söz, Yusuf Suresi’nde geçen “Allah her işinde galiptir, fakat insanların çoğu bunu bilmezler” ayetinden esinlenerek üretilmiş.

Alcazaba

Alcazaba

Saray’ın bir diğer bölümü Alcazaba denilen ve savunma amaçlı olarak yapılmış olan kale. Saray’ın kurulduğu tepenin en uç noktasına inşa edilen bu kale, benzerlerinde de rastlandığı üzere savunma amaçlı binalar, kuleler, idari ve askeri tesislerden müteşekkil. Konumlandığı tepenin sağladığı görüş avantajıyla, kaleden günümüz Granada’sının hemen hemen tamamını, özellikle Granada Katedrali’nin de bulunduğu şehir merkezi ile Albaicin ve Sacromonte mahallelerini temaşa etmek mümkün. 

5. Carlos Sarayı

5. Carlos Sarayı

Elhamra kompleksi içerisinde Hıristiyanlık döneminde yapılmış en önemli yapılar 5. Carlos Sarayı ve Aziz Meryem Kilisesi. Bunlardan 5. Carlos Sarayı’nın üstü açık olan dairesel iç avlusu sütunlarla bezenmiş. Alt katında bir de müze yer alıyor. Aziz Meryem Kilisesi ise geçmişte mevcut olan cami yıkılarak yerine inşa edilmiş. Kilise, Elhamra’nın siluetinde mutlaka yer bulan çan kulesiyle adeta Hıristiyan kimliğini daha görünür kılmaya çalışan bir sembol konumunda bugün.

Generalife’tan bir başka görünüm

Generalife’tan bir başka görünüm

Generalife, Elhamra’nın mutlaka görülmesi gereken bahçeleri. Bu kelime, “Ârifler Bahçesi” anlamına gelen “Cennet-ü’l-Ârif”in bozulmuş hali. Bu devasa alanda bulunan envaiçeşit ağaç, çiçek ve havuzla bezeli bahçeler gerçekten de cennete girdiğiniz intibaı veriyor. Burasını koşarcasına gezip görülecek, birkaç fotoğraf çekip acele gidilecek bir yer olarak görme yanlışına düşmemek gerek. Biraz geniş zaman ayırıp havasını teneffüs etmek, arada bir oturup dinlenmek, böylece keyfini sürüp huzur bulmakta fayda var.

Bu ana bölümlerin dışında da irili ufaklı bölümleri olan Saray’ı doğru bir güzergâh planlamasıyla gezmekte fayda var. Aksi takdirde hem daha fazla yorulacak, hem de alacağınız keyif ve verim düşecektir.

4 Yorumlar

  1. Halil Severcan

    Hani bir söz vardır. Satırları değilde satır aralarını okumak önemlidir. Siz tamda satır aralarını okumuşsunuz teşekkürler

    Yanıtla
    • GezmeKeyfi

      Çok teşekkür ederim bu iltifat dolu söz için…

      Yanıtla
  2. Mehmet Dönmez

    Endülüs’ü ve Granada’yı çok güzel anlatmışsınız Sayın Valim. Hatıraları tazelemiş olduk. Biz 2011’de gitmiştik ve elhamra biletlerini kapıda almıştık.
    Ayrıca biz Katedrali görmemiştik. Teşekkürler. ?

    Yanıtla
    • GezmeKeyfi

      Değerli Abim, çok sağolun. Buraları daha önceden gören birisi için az söz bile çok şey anlatır, öylesine güzel yerler. Gitmeyenleri ise özendirmek isterim, çünkü her Müslümana çok şey ifade eden mekanlar bunlar. Tekrar teşekkürler…

      Yanıtla

Bir İçerik Gönder

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir